Πιο συγκεκριμένα (2001), «η ψυχική υγεία είναι μια κατάσταση ευημερίας, κατά την οποία το άτομο αντιλαμβάνεται τις ικανότητές του, μπορεί να αντιμετωπίζει τις καθημερινές πιέσεις της ζωής, να εργάζεται παραγωγικά και να συνεισφέρει στην κοινότητά του».

Ευθύς εξαρχής, παρατηρούμε ότι ο ορισμός είναι ολιστικός: δεν συνδέει απλά τη σωματική με την ψυχική υγεία, αλλά ταυτόχρονα την τοποθετεί στο κοινωνικό της πλαίσιο. Η ψυχοσωματική υγεία αναδεικνύεται σε ένα ευρύτερο πολυπαραγοντικό ζήτημα που υπόκειται τόσο στην αίσθηση αυτοαποτελεσματικότητας, στην αυτονομία και στην ανθεκτικότητα όσο και στην αλληλεξάρτηση με το περιβάλλον, στην κοινωνική συμμετοχή και αναγνώριση.

Με άλλα λόγια, είμαι υγιής δεν σημαίνει απλά ότι δεν παρουσιάζω συμπτώματα. Πολύ περισσότερο σημαίνει ότι βρίσκομαι σε συναισθηματική ισορροπία, έχω επαρκή πρόσβαση σε πόρους και πληροφορίες για να καλύπτω τις ανάγκες μου, αισθάνομαι ικανός μπροστά στις αναπόφευκτες αντιξοότητες της ζωής, αισθάνομαι κοινωνικά χρήσιμος και το αίσθημά μου αυτό επιβεβαιώνεται και στις σχέσεις μου. Αν και υπάρχουν κάποιες κοινές γραμμές να ακολουθήσουμε, καταλαβαίνουμε πως η υγεία δεν είναι κάτι το προκαθορισμένο και το ίδιο για όλες και όλους, αλλά μια δυναμική διαδικασία, ένα ιδανικό που συχνά επαναπροσδιορίζουμε κατά τη διάρκεια της ζωής και προσπαθούμε να φτάσουμε έκαστος με τον τρόπο του.

Βέβαια, είμαι ψυχικά υγιής μπορεί να σημαίνει και την εκδήλωση συμπτωμάτων όπως απόσυρση, πένθος, πανικός, αμφιθυμία, άγχος, φόβος, επιθετικότητα, ψυχοσωματικά, παρανοϊκότητα κτλ. Όλα αυτά ακριβώς μπορούν να είναι το μέτρο της υγείας μας, στον βαθμό που αποτελούν υπερβολικές και δυσνόητες αλλά υγιείς αντιδράσεις σε τραυματικές συνθήκες και αλληλεπιδράσεις. Όπως, άλλωστε, έχουν πει “δεν είναι δείγμα υγείας το να είμαστε καλά προσαρμοσμένοι σε μια βαθιά άρρωστη κοινωνία”. Αποκωδικοποιώντας αυτά τα διαταρακτικά για την καθημερινότητά μας σημάδια με έναν τρόπο που μας κάνει νόημα, ίσως απαντήσουμε σε ανάγκες μας που δεν κατάφεραν να αρθρωθούν με πιο συμβατικούς τρόπους, προβαίνοντας στις απαραίτητες αλλαγές.

Σε αυτό το ταξίδι (αυτο)εξερεύνησης, η εξειδικευμένη επαγγελματική βοήθεια, όταν τα πράγματα γίνονται αδιαχείριστα, είναι μια χρήσιμη δυνατότητα. Χρειάζεται να διαλέξουμε προσεκτικά τους συνοδοιπόρους μας, μα να θυμόμαστε πως ο καπετάνιος του καραβιού μας είμαστε εμείς. Η απεύθυνση για θεραπεία είναι μια μεγάλη απόφαση που ο καθένας παίρνει στον δικό του χρόνο και οφείλουμε να το σεβόμαστε αυτό. Εκτιμώντας την υποκειμενική διάσταση του βιώματος της υγείας, δεν μπορούμε παρά να υποστηρίζουμε την ελευθερία επιλογών με βάση τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η υγεία με όλες τις διαστάσεις της είναι το πολυτιμότερο αγαθό μας, μα και το μεγαλύτερο διακύβευμα όσο συνειδητοποιούμε ολοένα από πόσες πλευρές πλήττεται καθημερινά. Η φροντίδα της είναι το πιο ωφέλιμο δώρο ίσως που μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας και στους γύρω μας, η πιο ανταποδοτική επένδυση για μια ικανοποιητική ποιότητα ζωής τόσο στο εδώ και τώρα όσο και μεσομακροπρόθεσμα.